Izgradnja kanalizacije: “Radis” doo pobjednik tendera, izvođač i nadzorni organ

Firma “Radis” izvodi radove na izgradnji fekalne kanalizacije na dvije lokacije na području opštine Istočna Ilidža. Jedinu su se javili na tender i dobili posao, iako su ponudili cijenu višu od procijenjene vrijednosti radova. Osim toga, stručni nadzor nad izvođenjem radova vršili su sami sebi.

Pojedini dijelovi opštine Istočna Ilidža, iako urbaniji, još uvijek nemaju kanalizaciju. Opština Istočna Ilidža je prošle godine raspisala dva tendera za izgradnju fekalnih kolektora na području naselja Vojkovići i Kasindo.

Obesmišljavanje konkurencije – firma “Radis” doo jedini ponuđač

Tender za izvođenje radova na izgradnji fekalne kanalizacije u naselju Vojkovići (Krupac) raspisan je u junu prošle godine. Procijenjena vrijednost radova bila je 106.000 KM bez PDV-a. Do krajnjeg roka za dostavljanje ponuda, stigla je samo jedna, i to firme “Radis” doo vrijednosti više od procijenjene, odnosno 120.000 KM bez, ili 140.400 KM sa PDV-om.

S obzirom da u periodu kada je zaključen ugovor nisu stupile na snagu izmjene i dopune Zakona o javnim nabavkama, ugovor se mogao zaključiti na cijenu veću od procijenjene, ukoliko je ugovorni organ u mogućnosti obezbijediti sredstva.

“Međutim, treba imati u vidu da se ovaj način često zloupotrebljava tako što se vrijednost procijeni na nižu od realne, eliminišući tako konkurenciju od nadmetanja, dok samo onaj ponuđač koji zna da će biti obezbijeđena dodatna sredstva može podnijeti ponudu, i to veću od procijenjene”, kaže za SPIN Info Damjan Ožegović iz Transparency International.

Da nema veliki broj ponuđača koji su mogli ispuniti propisane uslove pokazuju i sljedeći podaci. Naime, u tenderskoj dokumentaciji je navedeno: ponuđač je dužan dostaviti najmanje jednu potvrdu za izvedene radove u ukupnoj vrijednosti od 100.000,00 KM koju je izdao investitor radova, što bi svakako mogao biti jedan od limitirajućih faktora kojim se ograničava konkurencija, ali i faktor koji je istu firmu preporučio za novi tender.

Naime, “Radis” je mjesec dana kasnije za izvođenje radova na izgradnji fekalnog kolektora u naselju Kasindo opet bio jedini ponuđač koji se javio na tender. Opština je i ovaj put pomenutoj firmi dodijelila ugovor za obavljenje ovog posla u vrijednosti od 91.000 KM bez, odnosno 106.000 KM sa PDV-om.

Sami sebi nadzorni organ

Osim što su izvodili radove na izgradnji kanalizacije u Istočnoj Ilidži čiji je rok bio 45 dana od dana uvođenja u posao, a koji još uvijek nisu u potpunosti završeni ni godinu dana kasnije, apsurdno je da je “Radis” doo sam nadgledao svoje radove.

Međutim, kako kažu iz Transparencyja, Zakon o javnim nabavkama uređuje samo tržišno nadmetanje, ali ne i odnose koji se tiču samog izvođenja radova.

“Svakako da opisana situacija može predstavljati potencijalni sukob interesa gdje bi se mogla dovesti u pitanje nepristrasnost nadzora, a samim tim i kvaliteta izvođenja radova”, podsjeća Ožegović.

Za usluge stručnog nadzora nad izvođenjem radova na izgradnji fekalne kanalizacije u Vojkovićima direktnim sporazumom od opštine su dobili dodatnih 5.000 maraka.

Nisu to jedini direktni sporazumi koje je ova firma od opštine Istočna Ilidža dobila samo u prošloj godini. Iako sa relativno skromnim budžetom od oko 12 miliona maraka, ova opština je u 2022. sklopila osam direktnih sporazuma sa firmom “Radis” doo ukupne vrijednosti 47.441 KM bez PDV-a, što sa iznosom planiram za radove na fekalnoj kanalizaciji iznosi preko 200.000 maraka koje je ova lokalna zajednica izdvojila jednoj firmi.

Firma “Radis” doo neko je ko godinama dobija poslove od javnih institucija i ustanova, kako onih na čijem čelu je vlast, tako i opozicija. Milionski projekti rađeni su na području opštine Istočno Novo Sarajevo, a samo u posljednja tri mjeseca sa područja Grada Istočno Sarajevo “Radis” je dobio poslove od Olimpijskog centra Jahorina (297.500 KM), Opštine Pale (142.710 KM), JZU Specijalna bolnica za psihijatriju Sokolac (288.000 KM)…

Neriješeni imovinsko – pravni odnosi blokiraju završetak projekta

Iako su ugovori realizovani, kanalizacija u pomenutim naseljima još uvijek nije završena, što je potvrdio za SPIN Info i sam načelnik opštine Istočna Ilidža Marinko Božović. U 2023. godini opština Istočna Ilidža planirala je dodatnih 213.000 maraka za radove na kolektorima otpadnih voda.

Na pitanje novinara SPIN Info kako komentariše to što se na oba tendera vezano za izgradnju feklanih kolektora javila ista firma, načelnik Božović kaže da je sve u skladu sa zakonom i procedurama.

“Kada je u pitanju kanalizacija koja je rađena na kraju ulice Ravnogorska, tačnije kod zelenog mosta, posljednja privremena situacija je u opštinu stigla prije nekoliko dana, izvođač će vrlo brzo okončati radove, a nakon toga će doći do ugovaranja i presvlačenja ovog dijela saobraćajnice s obzirom da tamo postoje određeni neriješeni imovinsko–pravni odnosi, da ne kažem loši međuljudski odnosi komšija koji dovode do toga da se sam izvođač sprječava u realizaciji ugovorenih radova”, objašnjenje je načelnika za nezavršeni projekat.

Do tada, građani voze raskopanim ulicama naselja i u 21. vijeku čekaju kanalizaciju čije usluge uredno plaćaju.