Sarajevski polumaraton plaćen ruskim novcem: Kome je Gazprom još sponzor?

Ruska energetska kompanija Gazprom jedan je od sponzora Sarajevskog polumaratona koji se održava 18. septembra.

Po ovoj kompaniji, odnosno brendu goriva koje se prodaje na tržištu Bosne i Hercegovine, nazvan je i “G-Drive Štafetni polumaraton”, jedna od četiri utrke sarajevskim ulicama.

To neće biti prvi put da neka ruska kompanija bude sponzor ove sportske manifestacije. Najveći sponzor bila je ruska Sberbanka po kojoj je polumaraton nosio i ime do ove godine.

Ta banka je početkom marta ove godine promijenila vlasnike u Bosni i Hercegovini nakon ruske invazije na Ukrajinu i sankcija koje je EU uvela prema Rusiji.

Šta kažu organizatori utrke o ruskom sponzoru?

Na Sarajevski polumaraton prijavili su se trkači iz 42 zemlje svijeta. Očekuje se oko 2.000 učesnika.

Alija Imamović, jedan od organizatora utrke i među najboljim maratoncima iz BiH, kaže za Radio Slobodna Evropa (RSE) kako organizacija nije jeftina.

O konkretnim brojkama Imamović nije želio govoriti, osim da je riječ o “nekoliko stotina hiljada maraka”. Dodaje i da ih globalna politika ne zanima.

“Mi smo sportsko udruženje i ne interesuje nas politika. Sport treba dati doprinos da se sve reguliše, da bude najbolja strana. Loše je što se u nekim državama, među kojima je BiH, politika dosta pita u sportu. Zato nam je situacija takva kakva jeste”, kazao je za Radio Slobodna Evropa.

U Sarajevu će trčati i ruski maratonac

Imamović navodi i kako im je problem što, zbog rata u Ukrajini, ne mogu doći neki trkači koji su se prijavili.

Ove godine za polumaraton u Sarajevu su se prijavili Ivan Dragar iz Hrvatske, Stenli Kiprut iz Kenije, Olivera Jevtić iz Srbije, te Emir Hastor, prvak BiH u maratonu. Prijavu je poslao i jedan ruski maratonac.

“Iz Rusije dolazi Ivan Bubnov koji ima baš zapažene rezultate i prošle godine je osvojio drugo mjesto na Sarajevskom polumaratonu”, najavio je Imamović.

Bubnov je čest gost na (polu)maratonima u regiji. Osvojio je sedmo mjesto na Splitskom maratonu 27. februara ove godine. U novembru prošle godine Bubnov je bio prvi na Podgoričkom polumaratonu i drug na Millennium Run utrci održanoj dvadesetak dana kasnije u istom gradu.

Na utrci se očekuju i brojni amaterski trkači. Među pozvanima su i načelnici sarajevskih općina, predstavnici turističkih zajednica i ambasadori.

Prvi Sarajevski polumaraton Gazprom održan je 2007. godine. Tad se trčalo od Istočnog Sarajeva (Lukavica) do centra Sarajeva.

Od 2017. godine polumaraton se održava samo na certificiranoj stazi u samom središtu Sarajeva i na njoj je 2018. godine održano i prvenstvo Balkana.

Kome je Gazprom još sponzor?

Gazprom je već sedam godina među sponzorima sarajevskog polumaratona.

Kompanija je sponzorirala i “Vivia Run and More Weekend” festival i utrku G-Drive 5K koja se svake godine održava u Banjoj Luci. Ranije je banjalučke utrke sponzorirala Sberbanka.

“Vivia Run and More Weekend” festival se održava u Banjaluci nekoliko godina. Radi se o polumaratonu, dok je G-Drive 5K namijenjen kompanijskim timovima i onima koji vole timsko trčanje.

Gazprom je glavni sponzor regionalne rukometne lige SEHA koja se igra na području jugoistočne i središnje Evrope. Osnovana je 2011. godine. U njoj se takmiče klubovi iz sedam država Bjelorusije, Hrvatske, Sjeverne Makedonije, Srbije, Slovačke, Mađarske i Ukrajine. U prethodnim sezonama igrali su klubovi iz Rusije, Slovenije, Crne Gore, Bosne i Hercegovine i Rumunije.

Gazpromnjeft, kćerka firma Gazproma, generalni je sponzor fudbalskog kluba (FK) Crvena Zvezda od 2010. Naftna industrija Srbije (NIS), u većinskom vlasništvu ruskog Gazpromnjefta, generalni je sponzor Košarkaškog kluba “Partizan” od 2013.

UEFA je 28. februara 2022. godine, četiri dana od početka invazije Rusije na Ukrajinu, objavila kako prekida svoje partnerstvo s Gazpromom u svim takmičenjima.

Istog mjeseca je njemački nogometni klub Schalke 04, koji igra u drugoj ligi, prekinuo partnerstvo sa glavnim sponzorom – ruskim Gazpromom.

Ruski ulazak na tržište BiH

Gazprom je već sedam godina među sponzorima sarajevskog polumaratona. Kompanija je sponzorirala i “Vivia Run and More Weekend” festival i utrku G-Drive 5K koja se svake godine održava u Banjoj Luci. Ranije je banjalučke utrke sponzorirala Sberbanka.

Ruski Gazprom je na naftno tržište BiH ušao krajem 2012. godine preko Naftne industrije Srbije (NIS), koja je u Gazpromovom većinskom vlasništvu.

Preuzeo je benzinske stanice austrijskog OMV-a širom BiH preko kompanije NIS Petrol registrirane u Banjoj Luci. Sberbanka je iste godine ušla na tržište kupujući austrijske Volksbanke u BiH i regiji.

G-Petrol Sarajevo širom BiH ima više od 40 benzinskih pumpi, od kojih su većina u entitetu Federacija BiH. U 2021. godini je prijavila više od 350 miliona eura prihoda.

U RS-u posluje i nekoliko Gazpromovih benzinskih pumpi koje posluju pod brendom NIS Petrol. Prihodi od prodaje NIS Petrola su u 2021. godini bili oko 73 miliona eura.

G-Petrol je vlasnik naftnog terminala u Zenici, u središnjoj Bosni, te u Srebreniku i Bijeljini, u sjeveroistočnoj Bosni, što čini Gazpromovu veleprodajnu mrežu u BiH. Gorivo se doprema većinom željeznicom iz rafinerije nafte u Pančevu (Srbija).

U BiH posluje i Nestro Petrol s gotovo 90 benzinskih stanica većinom u Republici Srpskoj i vlasnica je rafinerija u Brodu i Modriči na sjeveru Bosne. Nestro Petrol je u vlasništvu ruskog Zarubežnjefta i gorivo također uvozi iz srbijanske rafinerije. Prije deset godina Nestro Petrol je bio sponzor Fudbalskog kluba Sarajevo.

NIS Petrol Srbija i ruski Zarubežnjeft su 2011. godine osnovali kompaniju Jadran-Naftagas koja je dobila koncesiju za istraživanje i eksploataciju sirove nafte i plina u entitetu Republika Srpska.

Ruski Gazprom je jedini dobavljač plina za Bosnu i Hercegovinu koji stiže preko turskog toka. Gazprom je 2019. godine kupio i zemljište za izgradnju fabrike za preradu gasa u Zvorniku, na istoku BiH.

U Rusiju bi trebali ići fudbaleri BiH

Fudbalski savez Bosne i Hercegovine prihvatio je 9. septembra ponudu za odigravanje međunarodne prijateljske utakmice s Rusijom. Poziv za utakmicu reprezentacija dviju zemalja poslalo je Fudbalski savez Rusije.

“Utakmica će se odigrati u Saint Petersburgu, 19. novembra”, navedeno je na zvaničnoj stranici Fudbalskog saveza BiH.

Fudbalska reprezentacija Bosne i Hercegovine kritizarana je zbog najave da igra prijateljsku utakmicu protiv Rusije.

“Sarajevo, kao grad koji je najduže bio pod opsadom agresora, i ja kao gradonačelnik najoštrije osuđujemo odluku fudbalskog saveza da odigra prijateljsku utakmicu s Rusijom”, navela je sarajevska gradonačelnica Benjamina Karić na Twitteru.

“Ako se odluka ne promijeni, grad će prestati sarađivati s udruženjem”, rekla je ona.

Ruski tim je na Instagramu objavio da je protivnik u novembarskom meču ipak bio iznenađenje. Objavio je djelomičan raspored za septembar i novembar, naznačujući da će održati prijateljske utakmice protiv Kirgistana, Irana i još jednog tima koji tek treba biti otkriven.

Zbog invazije Rusije na Ukrajinu, koja je počela 24. februara, ruska reprezentacija i svi fudbalski klubovi, muški i ženski, suspendirani su iz takmičenja Svjetske fudbalske asocijacije (FIFA) i Evropske fudbalske asocijacije (UEFA).

Rusija je izgubila pravo i da se kandidira kao domaćin predstojećih međunarodnih prvenstava. Slične mjere za ruske klubove i reprezentaciju uvedene su i u drugim sportovima.