Od koronavirusa preminuo jedan od najkontroverznijih režisera svijeta

Kim Ki-duk, korejski režiser čiji su radikalni i tematski provokativni filmovi početkom vijeka talasali filmsku scenu, preminuo je u subotu u 59. godini života od komplikacija COVID-a. Pandemija je tako kao žrtvu odnijela jednog od najneobičnijih, ali i najkontroverznijih režisera prelaza 20. na 21. vijek, piše Jutarnji.

Kim Ki-duk je na svom vrhuncu bio svjetska zvijezda. Osvajao je nagrade u Cannesu, Berlinu i Veneciji, gdje je 2012. i pobijedio.

Istodobno, Kim Ki-duk je bio i krajnje kontroverzna osoba, za njim su se vukle optužbe zbog zlostavljanja saradnika, a dugu i tegobnu borbu s depresijom pretvorio je u temu vlastitog rada. Periodi sulude produktivnosti kod Kim Ki-duka su se izmjenjivali s razdobljima kreativne suše, a izvrsni filmovi s groznima.

Ipak – neki njegovi naslovi poput „Željeza 3“ ili „Proljeće, ljeto, jesen, zima… i opet proljeće“ ostat će klasici savremenog filma.

Kim Ki-duk rođen je u Bonghwau, na istoku Južne Koreje. Studirao je u Parizu slikarstvo, a u film ušao polovinom 90-ih kao scenarist.

Pažnju je skrenuo već svojim prvim filmom „Krokodil“ (1996), a pogotovo filmom „Otok“ (2000)- postmodernističkim noirom u ambijentu malog ribarskog mjesta. Premijerno prikazan na festivalu u Veneciji, film je izazvao šok nizom uznemirujućih scena. U jednoj od njih – recimo – lik pokuša samoubistvo tako što proguta udice parangala.

Period od 1996. do 2007. najproduktivnije je razdoblje Kimovog rada, kad u 9 godina snima 14 filmova koji su bili neobično raznovrsni, uglavnom dobri, te pobrali velike uspjehe.

Pogotovo je kultni status stekao prije spomenuti „Proljeće, jesen…“ (2003.), svojevrsni budistički high-concept, film koji se čitav zbiva tokom pet godišnjih doba na istom jezeru, na splavi na kojoj boravi eremit – monah. Godine 2004. Kim osvaja Srebrenog lava u Veneciji za film „Željezo 3“, svoj možda najbolji rad. Riječ je o nijemom filmu o dvoje skitnica koji žive tako da obijaju bogataške vile i borave u njima.

Tokom snimanje filma „San“ (2008) otpočela je Kimova osobna i javna drama. Počeo je imati mentalnih problema, suradnici su bježali od njega i optuživali ga za mobing, a on sam upao je u kreativnu krizu. Četiri godine nije snimio film, da bi se potom vratio filmom „Arirang“, dokumentarcem o vlastitim teškoćama. Film je kritika pregazila (jedan je kritičar napisao da je taj film iskustvo nalik onom kad vas u baru uhvati dosadni pijanac).

Nakon tih nevolja, Kim se nekako vraća u formu. Godine 2012. snima film „Pieta“ koji će uzburkati duhove vjerskim referencama i imaginarijem, ali i osvojiti Zlatnog lava na Mostri. Iduće godine, snima film „Moebius“ tokom kojeg će stvari eskalirati: navodno je udario jednu glumicu, pukla je afera, a za Kimom se počeo vući skandalozni trag. Od tada, u jednom je dijelu korejske filmske zajednice postao izopćenik. Radi i dalje, no filmovi mu prolaze ispod radara, a on nekako ispada iz mode.

Posljednji film – „Dissolve“ (Pretapanje) snimio je 2019. u – Kazahstanu. Naredni projekt trebao je otpočeti u Latviji, u saradnji s istaknutim lokalnim dokumentaristom Vitalijem Manskim. Tamo je i obolio od COVID-a i preminuo devet dana prije 60. rođendana.

Komplicirana i kontroverzna osoba, Kim Ki-duk je bio i kontroverzan kao filmaš. U najboljim danima bio je kompulsivno produktivan, mijenjao žanrove i stilove. U kom god smjeru išao, filmovi su mu bili drastični, puni sado-mazohističkih motiva i religijske ikonografije.

U trenutku kad je doživio ljudski i kreativni slom, bio je na najboljem putu da postane kultni filmaš, poput Larsa Von Triera ili Davida Lyncha.

Stvari su, međutim, pošle drugim tokom, pa je tokom 2010-ih gotovo pao u zaborav. Njegov je opus kupusara u kojoj ima svega. Ipak: nekoliko njegovih najboljih filmova spada u klasiku filma 21. stoljeća.