Putin najavljuje policajce u Bjelorusiji, EU sankcije, sportisti protiv Lukašenka

Rusija je spremna da pošalje kontingent policajaca u Bjelorusiju “ako je nužno” da se uspostavi red u slučaju “pljačkanja” usred protesta, izjavio je ruski predsjednik Vladimir Putin u iznenadnom intervjuu državnom kanalu “Rasija”.

Prethodno je bjeloruska policija uhapsila 20 demonstranata u srijedu uveče (26. avgust) uoči sastanka šefova diplomatija članica EU na kome će biti riječi o sankcijama zvaničnicima u Minsku zbog izborne krađe i nasilnog obračuna sa građanima koji protestuju.

U međuvremenu, skoro 350 sportista i drugih članova sportskih organizacija potpisali su otvoreno pismo tražeći poništavanje izbora, te oslobađanje svih “političkih zatvorenika”, piše Radio Slobodna Evropa.

Putin: Angažovanje ruskih snaga ako ekstremni elementi pređu liniju

“Ruske snage neće biti korištene osim ako ekstremni elementi u Bjelorusiji ne pređu liniju i počnu pljačku,” dodao je Putin.

On je također kazao da “se bjeloruske bezbjednosne agencije pokazuju prilično uzdržano ponašaju, bez obzira na sve.”

Putinov komentar je uslijedio nakon što su vlasti u Minsku nastavile da suzbijaju demonstracije na kojima se osporavaju zvanični rezultati izbora prema kojima je Aleksandar Lukašenko sa 80 posto glasova dobio šesti mandat.

Poziv na saslušanje opozicionih lidera

Dok protesti ulaze u 19 dan, bjeloruski tužioci nastavljaju da ispituju vodeće opozicione ličnosti kao dio “krivične istrage” protiv nedavno formiranog opozicionog Koordinacionog savjeta koje je optuženo za podrivanje nacionalne bezbjednosti.

Marija Kalesnikova, jedna od članica ovog tijela, pozvana je u četvrtak na saslušanje.

Predsjednik Ustavnog suda Bjelorusije je proglasio Koordinacioni savjet “neustavnim,” a dva njegova člana su osuđena na deset dana zatvora zbog organizovanja protesta koje vlasti nisu odobrile.

U srijedu je pozvana na saslušanje još jedna članica ovog tijela, dobitnica Nobelove nagrade za književnost Svetlana Aleksijevič.

Ona je odbila da odgovara na pitanja istražitelja, iskoristivši pravo da ne svjedoči protiv sebe.

Dodala je da se “ne osjeća krivom ni za šta”, dodajući da je cilj savjeta da konsoliduje društvo.

Aleksijevič je izjavila da se politička kriza u Bjelorusiji može riješiti uz pomoć međunarodne zajednice, uključujući i Rusije.

“Potrebna nam je pomoć iz svijeta i, vjerovatno, iz Rusije da bismo prevazišli krizu,” kazala je Aleksijevič dodajući da očekuje njeno mirno razrješenje.

“Po mom mišljenju, to će biti definitivno dugi period političkom prestrojavanja. Možda svijet može da nam pomogne, tako da Lukašenko počne da razgovara sa nama. Za sada on samo razgovara sa (ruskim predsjednikom Vladimirom) Putinom. Stoga, Putin možda može da nam pomogne,” kazala je dobitnica Nobelove nagrade.

Dobitnica Nobelove nagrade za književnost 2015. je rekla da je djelovanje opozicije “potpuno legitimno”.

“Što budemo ujedinjeniji, bićemo snažniji i imaćemo veće šanse da uvjerimo vlasti da razgovaraju sa nama,” kazala je Aleksijevič dodajući da je protiv bilo kakvog “prolivanja krvi”.

Lukašenko je izjavio da je cilj ovog tijela da ilegalno pokuša da preuzme kontrolu nad zemljom.

‘Prijetnje umjesto batina’

Osim hapšenja, policija je rastjerala hiljadu demonstranata sa Trga nezavisnosti u Minsku, 18. dana protesta kojima se osporavaju zvanični rezultati izbora prema kojima je Aleksandar Lukašenko sa 80 odsto glasova dobio šesti mandat.

Okupljeni su nosili crveno-bijele zastave i uzvikivali “Odlazi!” tražeći da Lukašenko, koji vlada 26 godina, podnese ostavku i raspisivanje novih izbora.

Dok je rašćišćavala trg, policija je blokirala vrata obližnje crkve Svetih Simona i Jelene, gdje je nekoliko desetina demonstranata potražilo utočište.

Nakon 40 minuta im je dozvoljeno da izađu, javlja nezavisni portal Tut.by.

AFP javlja da je uhapšeno najmanje 20 demonstranta. Istovremeno, Bjeloruski servis RSE je izvijestio da je troje građana uhapšeno tokom protesta u Brestu.

Aktivista organizacije Vjasna Valjanstin Stefanovič je nazvao hapšenja činom zastrašivanja.

“Vlasti su prestale da tuku, ali zastrašivanje i prijetnje su ostale njihovo glavno oružje,” rekao je Stefanovič, prenosi AP.

Mas: Zloupotrebe neće proći bez odgovora

U međuvremenu, u četvrtak počinje dvodnevni sastanak šefova diplomatija članica EU na kome će biti riječi i o sankcijama protiv do 20-tak bjeloruskih zvaničnika.

Prema nezvaničnim informacijama, evropski blok se već saglasio o kaznenim mjerama prema 15 do 20 lica koja su učestvovala u izbornoj krađi ili represiji nad demonstrantima nakon spornih izbora 9. avgusta.

Jedan izvor iz EU je rekao za agenciju DPA da će na sastanku pokušati da se postigne saglasnost o listi sankcionisanih zvaničnika.

Šef njemačke diplomatije Hajko Mas je kritikovao u srijedu bjeloruske vlasti zbog “ozbiljnog kršenja ljudskih prava i osnovnih demokratskih načela,” dodajući da to “neće proći bez odgovora.”

Mas, čija zemlja trenutno predsjedava EU, kazao je da je “apsolutno neprihvatljivo” da se članovi opozicionog Koordinacionog savjeta, formiranog prošle sedmice sa ciljem da pregovara sa vladom o tranziciji vlasti, “hapse, ispituju i zastrašuju.”

Susjedna Rusija, istorijski saveznik koja ima uticaj na Minsk preko finansijskih i političkih poluga, upozorila je EU i SAD protiv uvođenja sankcija Bjelorusiji ili miješanja u njena unutrašnja pitanja.

“Svaki pokušaj miješanja u unutrašnje stvari (Bjelorusije) i pritisak na njene vlasti – bili bi kontraproduktivni,” kazao je u srijedu ruski predsjednik Vladimir Putin u telefonskom razgovoru sa italijanskim premijerom Džuzepeom Konteom.

SAD i EU osudile su predsjedničke izbore u Bjelorusiji kao neslobodne i nepoštene, pozivajući Lukašenkovu vladu da se angažuje u dijalogu sa opozicijom.

Poznate ličnosti se okreću protiv Lukašenka

U međuvremenu, sve više poznatih ličnosti se pridružuje opoziciji kritikujući vladavinu Aleksandra Lukašenka, uključujući pozorišne reditelje, muzičare, dobitnica Nobelove nagrade Svetlana Aleksijevič i sportisti.

Skoro 350 sportista i drugih članova sportskih organizacija potpisali su otvoreno pismo tražeći poništavanje izbora od 9. avgusta, te oslobađanje svih “političkih zatvorenika,” piše redakcija Radija Slobodna Evropa (RSE) na engleskom.

Ovo pismo je pokazatelj rastućeg prkosa visoko pozicioniranih grupa u društvu čije djelovanje veoma zavisi od bjeloruske države i čiji su uspjesi jedna od okosnica nacionalnog ponosa i zvanične propaganda svih ovih 26 godina otkako Lukašenko vlada zemljom.

Sam Lukašenko je entuzijastični sportista što je ključno za njegov mačo imidž.

“Apsurdno je neko živi u srcu Evrope u 21-om vijeku i nije mu dozvoljeno da iskaže svoje mišljenje,” kazala je Marijana Arzamasava, svjetska šampionka na 800 metara.

“Spremni smo na sve – od otpuštanja do izostavljanja iz timova. Ništa od toga nije važno. Nijedan posao nije toliko vrijedan da bi se ćutalo,” dodala je.

Među najpoznatijih sportistima koji su se pridružili protest su košarkašica Alena Leučanka, evropska prvakinja u maratonu Volha Mazuronak, član odbojkaške reprezentacije Artur Udris i mnogi drugi.

Azarenko poziva na okončanje nasilja

U međuvremenu nekoliko bjeloruskih tenisera, među njima i nekadašnja najbolja igračica na svijetu Viktorija Azarenko, objavljuju poruke na društvenim mrežama u kojima podržavaju proteste ili pozivaju na okončanje nasilja.

Fudbalska zvijezda Ilja Škurin je nedavno saopštio da neće igrati za reprezentaciju sve dok je Lukašenko na vlasti.

Fudbalski savez Bjelorusije je uputio pismo svim klubovima insitirajući da se igrači uzdrže od “političke propagande.” Kao olimpijski sport, fudbal “mora ostati neutralan u svim političkim, vjerskim, etničkim, rasnim i drugim pitanjima,” navodi Fudbalski savez Bjelorusije.

Pismo je upućeno nakon što je nekoliko igrača gestikuliralo ili stavljalo slogane na svoju opremu sa podrškom antivladinim protestima. Tako su 23. avgusta igrači kluba Krumkači izašli na teren noseći na majicama slogan: “Mi smo sa narodom!”

Poziv Fudbalskog saveza na političku neutralnost začudio je mnoge posmatrače pošto je 6. avgusta objavio Lukašenkovu izbornu poruku sa haštagom “Jedna Bjelorusija/Nećemo se predati.”

Fudbalski mečevi se i dalje igraju pred publikom u vrijeme pandemije korona virusa kao podrška vladinoj politici umanjivanja njenog značaja.

Sam Lukašenko vidno zanemaruje opasnost od ove bolesti, ističući javno da se ona može liječiti vodkom, radom na farmi, ili čak saunom.

Devjatovski: Nije moj predsjednik

U međuvremenu, Vadim Devjatovski, osvajač srebrne medalje na Olimpijskim igrama u bacanju kladiva, napisao je 21. avgusta na Fejsbuku da Lukašenko “nije moj predsjednik.”

On je sljedećeg dana novinarima objasnio zašto je ranije bio vatreni pristalica Lukašenka.

“Moja prethodna pozicija je bila pogrešna. Zavaravao sam samog sebe,” kazao je Devjatovski.

Hokejaši ćute

Među potpisnicima ovog pisma nema hokejaša.

“Hokej je poseban slučaj,” kazala je Marijana Arzamasava za RSE. “Možemo samo da nagađamo koliko su hokejaši plaćeni. Ali sada se kriju, ćute. Kako možete da živite na račun građana a da ih ne podržavate?” pita se Arzamasava.

‘Ćuti i driblaj’

Tokom ljeta pojedini sportisti su javno kritikovali hapšenja i diskvalifikaciju mnogih potencijalnih kandidata opozicije.

Tako je u julu košarkaš Mikita Meščarakou post na Fejsbuku koji je potom uklonjen: “Kandidati su u zatvorima, ljudi su ućutkani. Ovo nije budućnost Bjelorusije,” napisao je Meščarakou.

Olimpijski šampion u klizanju Ihar Žaljazouski oglasio se u julu protiv Lukašenka: “Znajući našeg lidera, teško je očekivati fer izbore,” rekao je tada za RSE.

“Nisam iznenađen da je odabrao takvu taktiku kao što je diskreditacija oponenata, hapšenje takmaca, rasturanje mitinga i slanja ljudi u zatvor. Nije ga briga da to samo okreće sve više ljudi protiv njega i odbija čak i one koji su ga nekada podržavali. On pljuje po njima,” kazao je Žaljazouski.

Vlada je reagovala odmazdom i prikrivenim prijetnjama. Meščarakou je bio izostavljen iz reprezentacije nakon objave na Fejsbuku.

Prvi zamjenik šefa Lukašenkove administracije i predsjedavajući Košarkaškog saveza Bjelorusije Maksim Riženkou kazao je za vebsajt Tribuna.com da “rukovodstvo ove zemlje daje (sprotistima) sve mogućnosti da ostvare svoj potencijal.”

“Dobili ste sve zahvaljujući politikama koje se vode u našoj zemlji,” rekao je Rjaženkou. “I savjetovao bih pojedinim našim sportistima – uključujući bivše – da pažljivo razmisle prije nego što neodgovorno i javno raspravljaju o stvarima koje su daleko izvan dosega njihovog razumijevanja,” upozorio je Riženko.

Arzamasavova ističe da su sportisti koji su potpisali pismo spremni da prihvate posljedice, kao i da se bore.

“Ako pređu sa riječi na prijetnje, zadržavamo pravo da to objelodanimo u svijetu,” ističe ova atletičarka.

“Žalićemo se Međunarodnom olimpijskom komitetu i obavijestiti ga kako reaguju naše sportske vlasti. Ako bude potrebno, pisaćemo međunarodnim sportskim federacijama i apelovati na strane sportiste da podrže ovaj talas solidarnosti,” navela je Arzamasavova.

U utorak je najavljeno formiranje Fondacije za solidarnost sa sportistima u cilju pružanja podršku bilo kom od njih ko trpi odmazdu zbog političkih saopštenja.