Tri decenije od referenduma
Dan nezavisnosti BiH: Borba za zemlju po mjeri svih građana još traje
Danas, BiH Dan nezavisnosti dočekala je sa strepnjom zbog novih prijetnji miru i uz slike razaranja i ubijanja u Ukrajini koja je izložena agresiji Rusije
Tri decenije su prošle od 29. februara i 1. marta 1992. godine, kada je 2.073.568 Bosanaca i Hercegovaca izašlo na referendum i odgovorilo na pitanje koje je glasilo: “Jeste li za suverenu i nezavisnu Bosnu i Hercegovinu, državu ravnopravnih građana, naroda BiH – Muslimana, Srba, Hrvata i pripadnika drugih naroda koji u njoj žive?”
Rezultat glasanja bio je da se 99,44 posto građana pozitivno izjasnilo o ovom pitanju i izglasalo nezavisnost domovine, a njih 6.073 od ukupnog broja izašlih bila su protiv. Taj, ali i dani i godine koji su uslijedili ušli su u historiju.
S. DEGIRMENDŽIĆ
Nažalost, samostalnost i slobodu Bosna i Hercegovina je platila najvišom cijenom – desetinama hiljada nevinih života.
Na glasanje i demokratsko pravo građana koji su podržavali referendum, dio srpskog naroda, okupljen oko SDS-a, uzvratio je na najbrutalniji i najnehumaniji način.
U općinama koje su bile pod kontrolom SDS-a, koji je na sve načine opstruirao održavanje referenduma, glasanje nije moglo biti održano, pa su biračka mjesta otvarana u najbližim mjestima u kojima su građani mogli da ispune svoju građansku dužnost.
Uvod u najkrvaviju agresiju na jednu evropsku zemlju neviđenu od Drugog svjetskog rata počeo je podizanjem barikada u pojedinim sarajevskim naseljima. Dan nakon referenduma pale su i prve žrtve koje su mučki ubili pripadnici srpskih paravojnih formacija koje su tih dana pokušale ugušiti volju i prava većine stanovnika ove zemlje.
Prva žrtva u Sarajevu bio je Kenan Demirović s Kobilje Glave. Ovaj 17-godišnjak 2. marta 1992. pošao je obići djedov mezar, kada je kukavički ubijen iz zasjede. Istog dana pripadnici paravojnih formacija na Trebeviću ubili su i Ramu Bibera. Ovaj radnik GRAS-a s kolegom Abdulahom Rizvanovićem radio je na osiguranju trebevićke žičare. Dan nakon toga, život su izgubile i dvije žrtve iz Hercegovine Arminko Pošković i Zoran Grebović. Njih dvojica ubijena su na Čemernom.
Odluci o referendumu u BiH prethodilo je donošenje Briselske deklaracije o Jugoslaviji od 17. decembra 1991, na temelju preporuka Međunarodne arbitražne komisije, kojom je predsjedavao Francuz Robert Badinter (Robert Badinteur). Tim dokumentom konstatirana je disolucija SFRJ i tadašnje republike su pozvane da se do 23. decembra 1991. izjasne o nezavisnosti.
Republike su dobile obećanja da će do 15. januara biti i međunarodno priznate. No, tog dana objavljen je izvještaj Badinterove Arbitražne komisije, u kojem je konstituiranje BiH kao suverene države uvjetovano još jedino referendumom njenih građana.
Na osnovu toga, tadašnja Skupština Socijalističke Republike Bosne i Hercegovine (SRBiH) je na zajedničkoj, dramatičnoj sjednici oba vijeća, 25. januara 1992. godine, donijela Odluku o raspisivanju republičkog referenduma o suverenosti i nezavisnosti Bosne i Hercegovine. Ni ova odluka nije dobila podršku većeg broja predstavnika srpskog naroda, koji su tada i napustili Skupštinu SRBiH.
Zemlje tadašnje Evropske zajednice priznale su Bosnu i Hercegovinu 6. aprila 1992, a dan kasnije i Sjedinjene Američke Države priznale su BiH kao nezavisnu i suverenu državu.
Bosna i Hercegovina je 22. maja 1992. godine postala članica Organizacije Ujedinjenih nacija. Nažalost, u isto vrijeme počela je i stravična agresija na našu zemlju,tokom koje su u velikom broju i na najsvirepiji način ubijene desetine hiljada nevinih ljudi, a zemlja je pretrpjela i ogromna materijalna razaranja od kojih se ni do danas nije oporavila.
Rat je okončan potpisivanjem Dejtonskog mirovnog sporazuma 21. novembra 1995. godine u Dejtonu, a sporazum je zvanično parafiran 14. decembra te iste godine u Parizu.
Nažalost, iako su prošle tri decenije otkako je BiH krenula putem nezavisnosti, borba za zemlju zamišljenu po mjeri ondašnjeg referenduma nikada nije prestala.
Slabijim ili jačim intenzitetom i proteklih godina koje se računaju kao poslijeratne ili postdejtonske stalni su nasrtaji na prvenstveno cjelovitost zemlje i ravnopravnost svih njenih građana.
Danas, BiH Dan nezavisnosti dočekala je sa strepnjom zbog novih prijetnji miru i uz slike razaranja i ubijanja u Ukrajini koja je izložena agresiji Rusije, a koji bh. građane podsjećaju na njihove patnje i ne tako davnu krvavu prošlost .
Stoga, ovoj našoj, jedinoj i nezavisnoj domovini više nego ikada trebaju zdrave i progresivne snage i saveznici koji će demokratskim sredstvima nadjačati one destruktivne i retrogradne koje nasrću na suverenitet i teritorijalni integritet BiH, kao i one koje rade samo za lične i interese uskih političkih krugova bliskih vlasti. Tek tada će se većina građana ove zemlje uistinu osjećati slobodnima i nezavisnima.
Do tada, neka nam je svima sretan 1. mart, Dan nezavisnosti BiH.
