Žive u komšiluku s ljudima: U gnijezdu bijelih roda petero mladunčadi

Par bijelih roda u Medoševcu kod Niša, koji se u isto gnijezdo na električnom stubu usred naselja vraća više od deset godina, ove sezone je mještane iznenadio sa čak petoro mladunčadi. Ovo je jedno od više od hiljadu gnijezda ove strogo zaštićene i ugrožene vrste u Srbiji, javlja Anadolu Agency (AA).

Brižni domaćini su ove sezone svoje stalne stanare dočekali još krajem marta.

“Rode su počele ovde da dolaze pre 12-13 godina, svake godine u isto vrijeme. Tu su se odomaćinile, mi ih čuvamo i pazimo”, kaže Ljubiša Tasić čija se kuća nalazi na svega nekoliko metara od gnijezda.

Bijela roda je poznata po gneždenju u naseljima – na krovovima, zgradama i električnim stubovima. Hrani se na vlažnim livadama i močvarama kojih je u prirodi sve manje, zbog čega je njena vrsta ugrožena. Mještani, ljubitelji životinja i nadležne službe su tu da priteknu u pomoć kada god je to potrebno.

“Prošle godine je postavljena platforma jer je gnijezdo bilo natežalo na kablove i došlo je do kratkog spoja. Onda su izdigli gnijezdo iznad kablova, tako da je sada bolje i ljepše, i rodama, i nama”, kaže Tasić, u čijoj se porodici rodama najviše raduju njegove četiri unuke.

Za postavljanje platforme ispod gnijezda roda u Medoševcu, ali i selu Donje Međurovo i naselju Nikola Tesla, bili su zaduženi Elektrodistribucija Niš i Zavod za zaštitu prirode. Kada je jedno mladunče prošle godine, tokom jake oluje, ispalo iz gnijezda, u pomoć su pritekli volonteri Udruženja “Zoo planet”.

“Mještani su nas odmah pozvali, mladunče još nije moglo da leti i da se stara o sebi. Pokušali smo da ga vratimo u gnijezdo, ali je odmah ponovo palo, pa smo ga preuzeli u svoj zoo-kutak i othranili bukvalno do osamostaljenja kada je naučilo da leti”, priča Dušan Stojanović, predsjednik Udruženja “Zoo planet”.

Kako objašnjava, “biološki kompas” je ovoj ptici pomogao da se vrati u gnijezdo iz kog je ispala i tamo pridruži svojoj porodici, a volonteri koji su je čuvali nadaju se da će za nekoliko godina naći partnera sa kojim će sviti novo gnijezdo.

Dok neki ljudi o divljim životinjama brinu kao o svojim kućnim ljubimcima, postoje i oni koji se ne libe da ih namjerno povrede, pa volonteri “Zoo planeta” već dva mjeseca čuvaju rodu koja je u selu Donje Međurovo prvog maja pogođena u krilo iz vazdušne puške.

“Ljudi koji su je pronašli sa krvavim i polomljenim krilom donijeli su je kod nas. Odmah smo reagovali, angažovali veterinara, odrađena je hitna operacija i roda je sad ovdje na oporavku. Ima naznaka da krilo može skroz da straste”, kaže Stojanović.

Čim se čulo za ovaj događaj, u traženje krivca uključilo se i Udruženje za zaštitu i proučavanje ptica Srbije, koje je za informacije o počiniocu ponudilo nagradu od 10.000 dinara. Kako su u tom udruženju saznali, policija je pronašla počinioca i protiv njega je podnijeta krivična prijava. Ljubitelji životinja se pitaju kako je moguće da se ovako nešto uopšte dogodilo.

“Rode označavaju sreću i radost i svako želi da ona svije gnijezdo na krovu ili dimnjaku njegove kuće. Kada se dvije rode zaljube, one ostaju do kraja svog života zajedno, a kada jedna jedinka nastrada, druga može da ugine od tuge ili do kraja života ostane sama”, priča Stojanović.

Zato mužjak povrijeđene rode već dva i po mjeseca u gnezdu na krovu kuće u Donjem Međurovu čeka da mu se partnerka vrati.

Osim u centralnoj i južnoj Evropi, bijela roda živi u Maloj Aziji, na Bliskom Istoku, u djelu centralne Azije i sjeverne Afrike, a zime provodi u podsaharskoj Africi i Indiji što znači da je dva puta godišnje spremna na let dug više hiljada kilometara.